خانه تکانی روی خط قرمز آب

چند سالی است دیگر صدای شان در کوچه و خیابان های شهر شنیده نمی شود. همان هایی که پاروی بزرگی به دوش می گرفتند و در کوچه و خیابان فریاد می زدند: «فرش می شوییم.» خیلی از مردم با آنها خاطره دارند. خاطراتی از جنس فرش های لاکی رنگ و پشت بام هایی که شیلنگ آب تا آنجا کشیده می شد و چند ساعت بعد فرش شسته شده روی نرده ها پهن می شد. در این بین ساعت ها هم شیر آب باز می ماند تا کف روی فرش ها حسابی شسته شوند. بچه ها هم با خوشحالی کاسه و فرچه دست می گرفتند تا سهمی در شستن فرش ها داشته باشند.

به گزارش ایندکس ایران،روزنامه ایران در ادامه نوشت، «آن سال ها جمعیت تهران نصف الان هم نبود و بارش برف و باران هم آن قدر زیاد بود که کسی به کمبود آب و خشکسالی فکر نمی کرد. اما الان جمعیت پایتخت از 10 میلیون نفر عبور کرده و در چند سال اخیر خشکسالی هم دست از سر ما برنمی دارد و میزان آب پشت سدها هم هر سال کمتر می شود.» این را محمد جواد ساکن خیابان نواب می گوید. نیم ساعتی است منتظر آمدن ماشین نیسان قالیشویی است تا دو تخته فرش خانه اش را برای شست و شو تحویل آنها بدهد.
 می گوید: «خانه تکانی آخر سال یکی از رسوم کهن و دیرپای مردم ایران است و با این کار برای سال جدید آماده می شوند. با نزدیک شدن به نوروز، ایرانیان تلاش می کنند محیط زندگی خودشان را بازسازی کنند.
 مردم چند هفته مانده به سال نو شروع به خانه تکانی می کنند. فرش ها را بر می دارند، می شویند، زمین، دیوارها، مبلمان و هر چیز دیگری را تمیز می کنند. اما برای همین خانه تکانی مقدار زیادی آب هدر می رود. تا چند سال قبل ما هم فرش ها را در پارکینگ خانه می شستیم ولی به دلیل کمبود آب و خشکسالی تصمیم گرفتیم فرش ها را به قالیشویی بدهیم. با وجود اینکه هزینه شست و شوی فرش ها کمی بالا است اما به نظر من با توجه به اینکه اکثر قالیشویی ها از آب چاه یا آب بازیافتی استفاده می کنند بهتر است فرش های خانه را برای شست و شو به آنها بدهیم. البته فقط فرش نیست.در همین محل بارها می بینم همسایه ها در و دیوار خانه های شان را با آب می شویند و شیر آب برای ساعت های طولانی باز می ماند. چند بار تذکر دادم ولی ناراحت می شوند و می گویند خودمان پول آب را می پردازیم. آن ها متوجه نیستند آب تولید شدنی نیست و اگر بی رویه مصرف کنیم تمام می شود.»
انتهای یکی از کوچه های بن بست در یکی از فرعی های محله جیحون چند زن و مرد مشغول شستن فرش و قالیچه هستند. کمی آن طرف تر هم سینی چای و کاسه پر از میوه خودنمایی می کند. مرد پاروی بزرگی در دست دارد و زن شیلنگ آب را همه جای فرش می برد تا آب به تاروپود فرش برود. شیلنگ از حیاط خانه انتهای کوچه بیرون آمده و چند ساعتی می شود که شیر آب باز است. «چند نفر از ساکنان این محل هر سال همین موقع ها فرش های شان را در کوچه می شویند و توجهی هم به اینکه آب اسراف می شود، ندارند.» این را یکی از زنان همسایه می گوید و قبض قالیشویی را نشان می دهد و می گوید: «من هم می توانستم فرش های خانه را در کوچه بشویم و از آب آشامیدنی برای شست و شو استفاده کنم. با این کار قطعاً هزینه شست و شوی فرش ها ارزان تر تمام می شد اما این کار اسراف است. وقتی کشور ما دچار کم آبی است و برخی روستاها و شهرهای کویری آب آشامیدنی ندارند نباید این گونه آب را مصرف کنیم. بعضی ها هم که خانه تکانی را با آب تکانی اشتباه می گیرند. در این روزهای پایانی سال می خواهند همه چیز از فرش و ملحفه ها و پرده ها تا در و دیوار را با آب بشویند در حالی که با یک دستمال نم دار می توان در و دیوار خانه را تمیز کرد. مردم با چند کار ساده می توانند از هدر رفت میلیون ها لیتر آب شرب صرفه جویی کنند. هنوز هم برخی از مردم با آب آشامیدنی که برای تصفیه آن هزینه میلیونی می شود ماشین های شان
 را می شویند.
 ساعت ها شیر آب را باز می گذارند تا ماشین بشویند. حاضر نمی شوند ماشین شان را به کارواش که از آب چاه استفاده می کند، ببرند.»
آمارها نشان می دهند سرانه مصرف آب شرب در دنیا معمولاً بین 120 تا 150 لیتر در روز است، در حالی که در تهران این میزان مصرف بین 250 تا 300 لیتر در روز است و این یعنی مردم تهران تقریباً دو برابر متوسط جهانی آب مصرف می کنند. شاخص های استاندارد جهانی در سال های ترسالی که با بارش های خوب همراه است، میانگین مصرف هر شهروند را 150 لیتر در شبانه روز اعلام می کند ولی اگر شرایطی مثل تهران را در نظر بگیریم که سه سال پشت سرهم خشکسالی را تجربه کرده، استاندارد جهانی میانگین مصرف را 130 لیتر اعلام می کند. همچنین بر اساس بررسی های انجام شده میزان مصرف آب در خانه تکانی پایان سال از سوی شهروندان حدود 20 تا 30درصد افزایش می یابد که این مهم تا حدود زیادی موجب افت فشار در خطوط انتقال و شبکه های توزیع آب می شود. در ایام پایانی سال بسیاری از خانواده ها نسبت به خانه تکانی و گرفتن گرد و غبار خانه های خود از طریق شست و شوی منازل و اثاثیه با آب آشامیدنی اقدام می کنند که این امر موجب هدر رفت 80 درصدی آب مصرفی هر خانوار و تبدیل آن به فاضلاب می شود.
آن طور که مسیولان شرکت آب و فاضلاب استان تهران می گویند در زمان ترسالی که با بارش های مطلوب همراه است 75 درصد منابع تامین کننده آب تهران از سدها و آب های سطحی و 25 درصد از آب های زیرزمینی است. اما در حالی که سومین سال خشکسالی را پشت سر می گذاریم 60 درصد آب شرب از منابع سطحی و 40 درصد بقیه از منابع زیرزمینی برداشت می شود.
 این به معنای خالی شدن سفره های آب زیرزمینی است و فرونشست های زمین که هر از چند گاهی در دشت ها یا همین خیابان های شهر زمین دهان باز می کند از تبعات همین فرونشست هاست. عمق چاه های برداشت آب از سفره های زیرزمینی تهران از 180 متر به 300 متر افزایش پیدا کرده است.
 با وجود بارش های خوب اسفند ماه که بخشی از کم بارشی های پاییز را جبران کرد ولی هنوز 46 درصد سدهای کشور به طور میانگین آب دارند و این یعنی هنوز میزان ذخایر آب پشت سدهای کشور به نصف هم نرسیده اند. به گفته بهنام بخشی، کارشناس ارشد شرکت آب و فاضلاب استان تهران، تابستان امسال شهروندان تهران با مصرف 3 میلیون و 800 هزار متر مکعب رکورد تازه ای در مصرف روزانه آب ثبت کردند. یعنی هر نفر حدود 254 لیتر آب در شبانه روز مصرف کرد.
 این تازه در حالی است که در 6 ماهه اول امسال با همکاری مردم و فرهنگ سازی که در این زمینه انجام گرفت شهروندان 20 میلیون متر مکعب نسبت به مدت مشابه سال قبل کمتر آب مصرف کردند. اگر همین 20 میلیون مترمکعب (20 میلیارد لیتر) آب را بر 18 میلیون نفر جمعیت استان تهران تقسیم کنیم مشخص می شود در 6 ماهه اول سال هر نفر 6 لیتر آب صرفه جویی کرده است. اگر این عدد به 12 لیتر برسد 40 میلیون متر مکعب آب صرفه جویی می شود و می توانیم تابستان داغ سال آینده را با چالش کمتری پشت سر بگذاریم.
این روزها که مشغول خانه تکانی هستیم باید به این موضوع مهم توجه داشته باشیم آب در مقایسه با بسیاری از کشورها با قیمت بسیار پایین در اختیار ما قرار می گیرد ولی اگر می توانیم هزینه های آب، برق و گاز را پرداخت کنیم نباید این مساله بهانه ای برای اسراف  باشد.

پایان خبر ایندکس ایران