ویروس های پنجاه هزار ساله در DNA نیاندرتال ها می توانند انقراض مرموز آن ها را توضیح دهند

به گزارش خبرگزاری ایندکس ایران، براساس گزارش مجله ایندکس ایران، پژوهشگران با مطالعه DNA نیاندرتال ها ردپای سه ویروس را یافتند که باعث سرماخوردگی، گلودرد، زگیل های تناسلی و سرطان می شوند. فهم این ویروس های باستانی شاید بتواند راز انقراض نیاندرتال ها و همچنین توسعه بیماری های مدرن را آشکار کند.

طبق مقاله منتشرشده در ژورنال «Viruses»، پژوهشگران باور دارند نیاندرتال ها این ویروس ها را از اجداد خود به ارث برده اند و احتمالاً همین ویروس ها نیز سبب انقراض آن ها شده است. البته عوامل دیگری ازجمله تغییر اقلیم، نرخ باروری پایین و تعامل ناسازگار با سایرین نیز می تواند از دلایل انقراض آن ها باشد. بااین حال، احتمالاً درگیری با بیماری های ناشناخته ناشی از ویروس های مذکور شرایط را برای آن ها بدتر کرده است. مشکلات سلامتی، هنگامی که یک گونه با گونه های دیگر رقابت می کند، یک نقطه ضعف تکاملی محسوب می شود.

این ویروس های باستانی نه تنها می توانند دانش ما از نحوه انقراض نیاندرتال ها را افزایش دهند، بلکه کمک می کنند اطلاعات بیشتری از ویروس های آشنایی که امروزه انسان ها را درگیر می کنند، کسب کنیم.

ویروس های باستانی در استخوان نیاندرتال های سیبری

حدود پنجاه هزار سال قبل، جمعیت کوچکی از نیاندرتال ها در غار «چاگیرسکایا» (Chagyrskaya) در جنوب سیبری زندگی می کردند. پژوهشگران DNA دو نیاندرتال، یک مرد بزرگسال و یک پسر، را توالی یابی کردند. آن ها به دنبال سه ویروس احتمالی در این DNAها بودند: «آدنوویروس»، «هرپس ویروس» و «پاپیلوماویروس».

آدنوویروس می تواند باعث عفونت های دستگاه تنفسی، مانند سرماخوردگی و آنفولانزا شود. هرپسویروس باعث گلودرد یا زگیل تناسلی می شود و برخی از سرطان ها، مانند سرطان دهانه رحم با پاپیلوماویروس مرتبط هستند.

دانشمندان پیش تر در سال 2021 نیز ویروس های انسان باستانی و غیرفعالی را کشف کرده بودند. یک مطالعه نشان داده بود که آدنوویروس در یک دندان سی و یک هزار ساله یک انسان در سیبری وجود داشته است. اما ویروس های مطالعه بسیار قدیمی تر هستند و بیش از پنجاه هزار سال عمر دارند.

استخوان های نیاندرتال های غاز چاگیرسکایا که دانشمندان برای یافتن ویروس ها DNA آن ها را توالی یابی کرده اند.

دانشمندان باور دارند که انسان ها و نیاندرتال ها بین شصت تا پنجاه هزار سال پیش با یکدیگر جفت گیری می کردند. این یعنی علاوه بر DNA، آن ها بیماری هایی را نیز به هم انتقال می دادند.

مشخص نیست که این ویروس ها چه علایمی در نیاندرتال ها ایجاد می کردند. این امکان وجود دارد که ویروس ها باعث ایجاد یک واکنش ایمنی در بدن آن ها می شدند، اما شدت بیماری های ناشی از آن ها معلوم نیست.

پژوهشگران عقیده دارند که جفت گیری انسان ها و نیاندرتال ها مزایایی برای انسان ها داشت و آن ها را در برابر بیماری های ناشناس مقاوم کرد. اما احتمالاً نیاندرتال ها چنین خوش شانس نبودند. یک ویروس سرماخوردگی حتی اگر کشنده نباشد، می تواند توانایی شکار و تولیدمثل را کاهش دهد. احتمالاً این عامل در انقراض جمعیت کاهش یافته نیاندرتال ها در چهل هزار سال قبل موثر بود.

مشکلات مطالعه DNAهای باستانی

فهم این که بیماری های باستانی در طول هزاران سال چگونه تغییر کرده اند می تواند فهم ما را از بیماری های امروزی انسان ها کامل تر کند. برخی از ویروس ها هیچ گاه بدن را ترک نمی کنند. این ویروس های مادام العمر می توانند اثر بزرگی روی سلامت انسان ها داشته باشند.

مطالعه ویروس های باستانی بسیار هیجان انگیز است، اما مشکلات خود را نیز دارد. کار با DNAهای باستانی سخت است؛ زیرا آن ها معمولاً شکسته و به قطعات کوچک تر تقسیم شده اند. هرچه توالی DNA طولانی تر باشد، شناسایی آن ساده تر می شود.

اما وقتی توالی ها کوچک باشند، می توان DNAهای مختلف را (معمولاً به اشتباه) در تمام انواع ژنوم شناسایی کرد. این باعث می شود تا تفسیر داده ها سخت و احتمال خطا بیشتر شود. DNA ویروس ها بسیار کوتاه تر از DNA انسان ها است. پس احتمال خطا نیز بالاتر می رود و در مواردی، روش های مطالعه DNAهای انسان برای مطالعه ویروس ها مناسب نخواهد بود.

به همین علت، پژوهشگران مطالعه اخیر می گویند که همچنان لازم است تا برای تایید یافته های خود بررسی های بیشتری در آینده انجام دهند.

227227