معرفی فیلم آخرین سفر دمتر (The Last Voyage of the Demeter)

فیلم «آخرین سفر دمتر» (The Last Voyage of the Demeter) یک اقتباس ترسناک و فراطبیعی از فصل هفتم رمان کلاسیک «دراکولا» اثر برام استوکر است که روایتی دهشتناک از سفر دریایی کنت دراکولا به لندن را به تصویر می کشد. این فیلم با کارگردانی آندره اوردال، به بررسی وقایع عجیب و هولناکی می پردازد که برای خدمه کشتی تجاری دمتر در طول این سفر شوم رخ می دهد.

دراکولا، این شخصیت افسانه ای و مخوف دنیای ادبیات و سینما، همواره الهام بخش اقتباس های بی شماری بوده است. در میان این انبوه بازآفرینی ها، گاهی اوقات اثری ظهور می کند که با رویکردی متفاوت و متمرکز، سعی در ارائه زاویه ای تازه از این اسطوره خون آشامی دارد. «آخرین سفر دمتر» دقیقاً چنین فیلمی است؛ اثری که به جای بازگویی کلی داستان دراکولا، نگاهی دقیق و پرتنش به یکی از ترسناک ترین و در عین حال کمتر پرداخت شده ترین فصول رمان اصلی برام استوکر می اندازد. این مقاله به کاوش در جزئیات این سفر دریایی مهیب، شخصیت های درگیر در آن، چالش های تولید، و بازخورد منتقدان نسبت به این اثر می پردازد تا تصویری جامع از آن ارائه دهد.

خلاصه داستان: سفر دهشتناک کشتی دِمِتِر

داستان فیلم آخرین سفر دمتر در سال ۱۸۹۷ آغاز می شود؛ جایی که کشتی تجاری روسی «دمتر» برای مأموریتی خاص اجاره شده است: حمل ۲۴ جعبه چوبی بدون علامت و خصوصی از وارنا، شهری بندری در بلغارستان، به لندن. هیچ کس از خدمه کشتی، از جمله کاپیتان باتجربه، الیوت، و دستیار اولش، وویچک، از محتویات واقعی این جعبه ها خبر ندارد.

پیش از آغاز سفر، حادثه ای رخ می دهد که به ورود دکتر کلمنز، یک پزشک سیاه پوست تحصیل کرده از دانشگاه کمبریج، به جمع خدمه می انجامد. او در حین بارگیری یکی از جعبه ها، جان نوه کاپیتان، توبی را از سقوط نجات می دهد و بدین ترتیب، فرصت می یابد تا به عنوان پزشک کشتی در این سفر حضور یابد. اما دیری نمی گذرد که با شروع سفر و دور شدن کشتی از خشکی، اتفاقات مرموز و هولناکی در کشتی دمتر آغاز می شود.

اولین نشانه های وحشت با ناپدید شدن حیوانات کشتی و سپس برخی از خدمه ظاهر می شود. وحشتی نامرئی، شب ها در کمین است و با هر طلوع خورشید، تعداد خدمه کمتر می شود. در میان این فضای رعب آور، کلمنز زنی جوان به نام آنا را در یکی از جعبه ها پیدا می کند که به سختی زنده است و از موجودی خون آشام سخن می گوید. او که ظاهراً قربانی دراکولا در ترانسیلوانیا بوده و به عنوان برده خون با او به کشتی آورده شده، به خدمه هشدار می دهد که کنت دراکولا در کشتی پنهان شده و قصد دارد با تغذیه از خون آن ها، خود را برای ورود به لندن آماده کند.

خدمه در محاصره وحشت و ناباوری، تلاش می کنند تا با این نیروی ماورایی مبارزه کنند. اما دراکولا، با قدرت و بی رحمی بی مانند خود، یکی پس از دیگری آن ها را از پا درمی آورد و یا به موجوداتی مشابه خود تبدیل می کند. این سفر دریایی، به تدریج به یک جهنم شناور تبدیل می شود که در آن، امید به نجات کم رنگ تر می شود و خدمه باید تصمیمات سختی برای بقا و جلوگیری از رسیدن این شر مطلق به خشکی بگیرند.

پشت صحنه تولید: از جهنم توسعه تا اکران

فیلم آخرین سفر دمتر مسیری طولانی و پر فراز و نشیب را برای رسیدن به پرده سینما طی کرده است؛ مسیری که در اصطلاح هالیوود به آن جهنم توسعه (Development Hell) می گویند. ایده اولیه این فیلمنامه در سال ۲۰۰۲ توسط براگی شوت شکل گرفت و قرار بود روبرت شونتکه آن را کارگردانی کند. اما این پروژه به دلایل مختلف، نزدیک به دو دهه در برزخ تولید باقی ماند.

تاریخچه طولانی و پر فراز و نشیب

در طول این ۲۰ سال، نام کارگردانان مطرحی همچون مارکوس نیسپل، استفان روزوویتسکی، دیوید اسلید، و نیل مارشال به عنوان گزینه های احتمالی کارگردانی مطرح شد. بازیگران سرشناس دیگری نیز قرار بود در این پروژه حضور داشته باشند؛ از جمله ویگو مورتنسن که مذاکراتی برای ایفای نقش کاپیتان داشت، و بن کینگزلی و نومی راپاس که در مقطعی به پروژه پیوستند اما سپس از آن کناره گیری کردند. هر بار که به نظر می رسید فیلم به مرحله تولید نزدیک می شود، موانع جدیدی سد راه آن می شدند و پروژه را به تعویق می انداختند.

سکان دار وحشت: آندره اوردال

در نهایت، در اکتبر ۲۰۱۹، خبر رسید که آندره اوردال، کارگردان نروژی که به واسطه آثار ترسناکی چون «شکارچی ترول» (Trollhunter)، «کالبد شکافی جین دو» (The Autopsy of Jane Doe) و «داستان های ترسناک برای گفتن در تاریکی» (Scary Stories to Tell in the Dark) شناخته شده است، سکان هدایت این پروژه را به دست خواهد گرفت. اوردال با دیدگاهی مشخص و علاقه به آفرینش جهان و ساخت یک دراکولای اورجینال به سراغ این فیلم رفت. او در مصاحبه ای عنوان کرده بود که هدفش از ساخت این فیلم، خلق یک اثر ترسناک حماسی است که حس «بیگانه در اقیانوس» را با حضور دراکولا در سال ۱۸۹۷ ترکیب کند و بر اصالت و عدم تکرار تاکید داشته باشد.

تیم هنری و فنی

برای خلق فضای بصری تاریک و گوتیک مورد نیاز، فیلمبرداری آخرین سفر دمتر به تام استرن، همکار دیرینه کلینت ایستوود، سپرده شد. استرن که به خاطر سبک بصری خاص خود شهرت دارد، توانست به خوبی حس کلاستروفوبیا و وحشت را در فضای محدود کشتی به تصویر بکشد. موسیقی متن فیلم نیز توسط بر مک کرری، آهنگساز توانای سریال هایی همچون «مردگان متحرک» و «ارباب حلقه ها: حلقه های قدرت»، ساخته شد. موسیقی مک کرری با ملودی های اپرایی و سوزناک خود، نقش مهمی در تقویت فضای گوتیک و احساس اندوه و اضطراب فیلم ایفا می کند.

فیلمبرداری اصلی در ژوئن ۲۰۲۱ در برلین آغاز شد و سپس در مالت ادامه یافت و تا اکتبر ۲۰۲۱ به پایان رسید. ساخت یک کشتی واقعی برای جلوه های ویژه و لوکیشن های فیلمبرداری، نشان از تعهد سازندگان به واقع گرایی و ایجاد یک تجربه بصری غنی داشت که به شدت در کیفیت نهایی فیلم تاثیرگذار بود.

بازیگران و نقش آفرینی ها: رویارویی انسان و هیولا

در فیلم آخرین سفر دمتر، گروهی از بازیگران با استعداد گرد هم آمده اند تا روایتی پر از وحشت و بقا را به تصویر بکشند. نقش آفرینی ها در این فیلم، به خصوص در نقش های اصلی و دراکولا، اهمیت ویژه ای داشتند تا بتوانند حس اضطراب و مبارزه انسان در برابر نیروی ناشناخته را به خوبی منتقل کنند.

قهرمانان و قربانیان

• کوری هاکینز در نقش دکتر کلمنز: او نقش پزشک تحصیل کرده و منطقی را ایفا می کند که با وجود تحصیلاتش، در مواجهه با وحشتی ماورایی و غیرقابل توضیح قرار می گیرد. کلمنز شخصیتی است که تلاش می کند با علم و منطق، راهی برای درک و مقابله با دراکولا پیدا کند.
• اشلینگ فرنچوسی در نقش آنا: این بازیگر نقش مسافری مرموز را بازی می کند که کلید درک ماهیت و روش های کنت دراکولا است. آنا که خود یکی از قربانیان دراکولا بوده، اطلاعات ارزشمندی را به خدمه می دهد، اما درک و باور او برای دیگران دشوار است.
• لیام کانینگهام در نقش کاپیتان الیوت: او نقش کاپیتان باتجربه و سرسخت کشتی دمتر را بر عهده دارد که تلاش می کند خدمه و کشتی اش را از این سفر دهشتناک نجات دهد. الیوت نمادی از مبارزه و مقاومت در برابر سرنوشتی محتوم است.
• دیوید دستمالچیان در نقش وویچک: دستیار اول کاپیتان، وویچک، شخصیتی است که درگیر وحشت می شود و تصمیمات او در طول فیلم، تنش های درونی خدمه را افزایش می دهد.
• وودی نورمن در نقش توبی: نوه بی گناه کاپیتان، توبی، نقش معصومیت را در برابر شر مطلق ایفا می کند و حضورش در کشتی، ابعاد عاطفی داستان را عمیق تر می سازد.

خاویر بوتت: دراکولایی فراتر از انتظار

یکی از برجسته ترین جنبه های آخرین سفر دمتر، انتخاب خاویر بوتت برای نقش کنت دراکولا است. بوتت، بازیگر اسپانیایی، به دلیل ویژگی های فیزیکی منحصر به فرد خود ناشی از سندروم مارفان (که به او اندام هایی بلند و انعطاف پذیر می بخشد)، در نقش آفرینی موجودات فراطبیعی و هیولاها مهارت خاصی دارد. او پیش از این در نقش هایی چون اسلندرمن، مرد کج و کوله در «احضار ۲»، و شخصیت اصلی «ماما» درخشیده بود.

نقش آفرینی او به عنوان دراکولا در آخرین سفر دمتر، تصویری متفاوت از این خون آشام ارائه می دهد؛ تصویری که کمتر به اشراف زاده اغواگر و کاریزماتیک نسخه های کلاسیک شباهت دارد و بیشتر به موجودی وحشی، درنده و فیزیکی نزدیک است. کارگردان، آندره اوردال، از حرفه ای بودن و شور و اشتیاق بوتت برای این نقش تمجید کرده و اظهار داشت که او از ایفای نقش دراکولا به عنوان یکی از شخصیت های مورد علاقه اش بسیار خوشحال بود. این رویکرد، دراکولای فیلم را به موجودی کاملاً ترسناک و بی رحم تبدیل می کند که وحشت عریان را به قلب اقیانوس می آورد.

«تصویر خاویر بوتت از دراکولا، کمتر یک اشراف زاده جذاب و بیش تر یک هیولای ترسناک است.»

نقد و بررسی فیلم: در میان تحسین و انتقاد

«آخرین سفر دمتر» پس از اکران، با ترکیبی از تحسین ها و انتقادها روبرو شد. منتقدان و تماشاگران دیدگاه های متفاوتی نسبت به این اقتباس گوتیک از رمان دراکولا داشتند که بررسی آن ها می تواند به درک بهتری از نقاط قوت و ضعف فیلم کمک کند.

امتیازات کلی فیلم

برای ارزیابی جامع، به بررسی امتیازات فیلم آخرین سفر دمتر در پلتفرم های مختلف می پردازیم:

وبسایت/پلتفرم	امتیاز	توضیحات
IMDb	۶.۵ از ۱۰	میانگین امتیاز کاربران
Rotten Tomatoes (منتقدان)	۵۱ درصد	بر اساس ۱۳۴ نقد، فاسد ارزیابی شده است
Rotten Tomatoes (کاربران)	۷۴ درصد	میانگین رضایت کاربران
Metacritic (منتقدان)	۵۱ از ۱۰۰	بر اساس ۳۰ نقد، امتیازات متوسط یا مخلوط
Metacritic (کاربران)	۵.۳ از ۱۰	میانگین امتیاز کاربران

همانطور که جدول نشان می دهد، امتیازات منتقدان نسبتاً پایین تر از میانگین بوده، در حالی که نظر مخاطبان تا حدودی مثبت تر است. این پراکندگی، نشان دهنده بحث برانگیز بودن فیلم و تفاوت در انتظارات مخاطبان و کارشناسان است.

نقاط قوت برجسته از دید منتقدان

با وجود نقدهای منفی، برخی از منتقدان نقاط قوت آخرین سفر دمتر را ستایش کرده اند:

• فضاسازی گوتیک و اتمسفر ترسناک: بسیاری از منتقدان، فیلمبرداری تام استرن و طراحی صحنه را تحسین کردند که توانسته بود به خوبی حس کلاستروفوبیا، تاریکی و وحشت موجود در یک کشتی گرفتار در اقیانوس را به تصویر بکشد. پیتر سوبچینسکی از روچر ایبرت این فیلم را برداشتی اغلب چشمگیر توصیف کرد.
• اجرای قدرتمند خاویر بوتت در نقش دراکولا: بازی او در نقش یک هیولای فیزیکی و درنده، به شدت مورد توجه قرار گرفت و از تصاویر سنتی دراکولا فاصله گرفت.
• لحظات تعلیق آمیز و صحنه های وحشت مؤثر: اوردال توانسته بود صحنه های ترسناکی را خلق کند که با احساس شوم و اسرارآمیز قدیمی، حس اضطراب را در بیننده ایجاد می کرد.
• موسیقی متن: بر مک کرری با موسیقی اپرایی و سوزناکش، به خوبی به تقویت فضای وحشت گوتیک کمک کرده بود.

نقاط ضعف مورد انتقاد

در مقابل، انتقادهای فیلم آخرین سفر دمتر نیز قابل توجه بودند:

• ضعف در شخصیت پردازی: بسیاری از کاراکترها به جز چند مورد اصلی، عمق کافی نداشتند و این مسئله، همذات پنداری مخاطب با آن ها را دشوار می کرد.
• حفره های داستانی و تصمیمات غیرمنطقی: منتقدان به تصمیمات غیرمنطقی برخی شخصیت ها، از جمله عدم پرس وجو از آنا درباره دراکولا، اشاره کردند که توجیه داستانی محکمی نداشت. این امر باعث کاهش اعتبار روایت می شد.
• پیش بینی پذیری: با توجه به اینکه فیلم بر اساس فصل مشخصی از رمان استوکر ساخته شده، بسیاری از رویدادها برای آشنایان به داستان، قابل پیش بینی بودند.
• پایان بندی: پایان فیلم که به یک دنباله احتمالی اشاره دارد، برای برخی از تماشاگران رضایت بخش نبود و حس کمال و بسته شدن داستان را ایجاد نمی کرد. سورن اندرسون از سیاتل تایمز اشاره کرد که پایان بندی به احتمال وجود یک دنباله اشاره دارد، اما این چشم اندازی نیست که توجه ما را به خود جلب کند.

«این فیلم ترکیبی از ژن های یک فیلم اسلشر و یک وحشت ماوراء الطبیعه را ارائه می دهد. اما هرچقدر که این ترکیب فریبنده به نظر برسد، تفسیر آندره اوردال از آن به اندازه آبی ها و خاکستری هایی که بخش غالب پالت رنگی فیلم را تشکیل می دهند، بی خاصیت و ملال آور است.» – درک اسمیت، مجله اسلنت

تحلیل عمیق تر: آیا این یک دراکولای به یاد ماندنی است؟

چالش اصلی آخرین سفر دمتر، بسط یک فصل نسبتاً کوتاه از رمان به یک فیلم بلند سینمایی بود. اوردال تلاش کرد تا با افزودن عناصر جدید و پرداختن به جزئیات، این فصل را به یک تجربه مستقل و کامل تبدیل کند. کارگردان خود به مقایسه فیلمش با آثاری چون «بیگانه» (Alien) اشاره کرده بود؛ فیلمی هیولایی در فضایی بسته و خفه کننده. با این حال، بسیاری از منتقدان معتقد بودند که فیلم نتوانسته به عمق روانشناختی و مبنای احساسی مورد نظر دست یابد و در برخی نقاط، از این رویکرد فاصله گرفته است.

تیم گریرسون از اسکرین اینترنشنال اشاره می کند: «اوردال در تلاشی ناموفق سعی دارد تا فیلم هیولایی خود را با عمق روانشناختی پوشالی و مبنای احساسی غیرقابل قبولی، ارتقا بدهد.» با این حال، او فیلم را در لحظات تمرکز بر سکانس های ترسناک و فضاسازی، موفق می داند. بنابراین، می توان گفت که فیلم در ایجاد وحشت بصری و اتمسفریک موفق عمل کرده، اما در پرداخت شخصیت ها و داستان گویی منسجم، دچار ضعف هایی شده است.

در مجموع، تحلیل فیلم آخرین سفر دمتر نشان می دهد که این فیلم توانست تصویری متفاوت و فیزیکی از دراکولا ارائه دهد و برای علاقه مندان به ژانر وحشت خالص و فضاسازی های گوتیک، جذابیت هایی داشته باشد. اما برای آن دسته از مخاطبان که به دنبال عمق داستانی و شخصیت پردازی قوی تر هستند، ممکن است کمی ناامیدکننده باشد.

جمع بندی: آیا آخرین سفر دمتر ارزش تماشا دارد؟

معرفی فیلم آخرین سفر دمتر به ما نشان می دهد که این اثر، تلاشی جسورانه برای کاوش در یکی از تاریک ترین و کمتر پرداخته شده ترین بخش های داستان دراکولا است. با تمرکز بر روی سفر هولناک کشتی دمتر، فیلم به خوبی موفق می شود تا فضایی کلاستروفوبیک و پر از وحشت را خلق کند که در آن، هر گوشه از کشتی می تواند میزبان نیرویی شیطانی باشد. کارگردانی آندره اوردال و حضور پرقدرت خاویر بوتت در نقش دراکولا، از نقاط قوت اصلی این فیلم به شمار می روند که توانسته اند تصویری متفاوت و درنده از خون آشام افسانه ای را ارائه دهند.

با این حال، مانند بسیاری از اقتباس های سینمایی، «آخرین سفر دمتر» نیز از ضعف هایی رنج می برد. شخصیت پردازی برخی از کاراکترها می توانست عمیق تر باشد و برخی تصمیمات داستانی، ممکن است برای مخاطبانی که به دنبال منطق و انسجام بیشتری هستند، کمی ناامیدکننده به نظر برسد. پایان بندی فیلم نیز که به یک دنباله احتمالی اشاره دارد، ممکن است برای برخی از تماشاگران حس عدم رضایت را به همراه داشته باشد.

توصیه نهایی

برای چه کسانی تماشای «آخرین سفر دمتر» اکیداً توصیه می شود؟ اگر از علاقه مندان پروپاقرص ژانر وحشت خالص و فیلم های هیولایی هستید، اگر به فضاسازی های گوتیک و اتمسفرهای تاریک علاقه دارید، و اگر کنجکاوید تا یک نسخه متفاوت و وحشی تر از دراکولا را بر پرده سینما ببینید، این فیلم می تواند تجربه جذابی برای شما باشد. این فیلم نه به دنبال ارضای انتظارات از یک دراکولای عاشقانه یا اشرافی است، بلکه بر ماهیت هیولایی و بی رحم او تمرکز دارد. «آخرین سفر دمتر» یک تجربه سینمایی پرتنش و گاهی اوقات آزاردهنده است که شما را در میان اقیانوس بی کران و وحشت بی امان یک خون آشام تنها می گذارد.

در نهایت، جایگاه آخرین سفر دمتر در میان انبوه اقتباس های دراکولا، به عنوان یک اثر مستقل و متمرکز بر یک فصل خاص، منحصر به فرد است. این فیلم تلاشی قابل ستایش برای بازآفرینی وحشت اصلی رمان برام استوکر به شیوه ای بصری و تاثیرگذار است. تماشای آن، دعوت به سفری است به دل تاریکی اقیانوس، جایی که ترس از ناشناخته، با واقعیت یک هیولای باستانی درهم می آمیزد.