بازار زندیه جهرم
بازار زندیه جهرم یادگاری ارزشمند از دوران پرفراز و نشیب تاریخ ایران همچون نگینی درخشان در قلب این شهر خودنمایی می کند. این بازار سرپوشیده که قدمتش به اواخر دوره زندیه بازمی گردد نه تنها یک مرکز تجاری سنتی است بلکه گواهی زنده بر معماری بی نظیر فرهنگ غنی و پویایی اقتصادی این منطقه در طول قرون متمادی است. متاسفانه بسیاری از مردم شناخت کافی از این بنای ارزشمند ندارند و از اهمیت تاریخی معماری و فرهنگی آن بی اطلاع هستند. این عدم آگاهی باعث می شود که این اثر باستانی آن طور که شایسته است مورد توجه قرار نگیرد و از ظرفیت های گردشگری و اقتصادی آن بهره برداری نشود. در این مقاله قصد داریم تا شما را با زوایای مختلف بازار زندیه جهرم آشنا کنیم. از تاریخچه و معماری باشکوه آن گرفته تا کتیبه های ارزشمند و اجناسی که در این بازار خرید و فروش می شوند. هدف ما این است که با ارائه اطلاعات دقیق و جامع به شما کمک کنیم تا این اثر تاریخی را بهتر بشناسید و از بازدید آن لذت ببرید.
درباره بازار جهرم
بازار جهرم که با نام بازار سرپوشیده زندیه نیز شناخته می شود یکی از مهم ترین و زیباترین بازارهای تاریخی ایران به شمار می رود. این بازار نه تنها یک مرکز تجاری است بلکه به عنوان یک اثر معماری برجسته و نمادی از هویت فرهنگی شهر جهرم شناخته می شود. معماری این بازار با الهام از سبک زندیه دارای ویژگی های منحصر به فردی است که آن را از سایر بازارهای سنتی ایران متمایز می کند. طاق های بلند گنبدهای زیبا کاشی کاری های هنرمندانه و نورپردازی مناسب فضایی دلنشین و جذاب را برای بازدیدکنندگان فراهم کرده اند. علاوه بر این بازار جهرم نقش مهمی در رونق اقتصادی شهر داشته و همواره محل عرضه محصولات متنوع و باکیفیت بوده است. این بازار با حفظ سنت های قدیمی همچنان به عنوان یکی از مراکز اصلی خرید و فروش در جهرم به فعالیت خود ادامه می دهد.
تاریخچه بازار جهرم
تاریخچه بازار جهرم به اواخر دوره زندیه بازمی گردد زمانی که شهر شیراز به عنوان پایتخت ایران انتخاب شده بود و مناطق اطراف آن نیز از رونق و آبادانی برخوردار بودند. در سال 1250 هجری قمری حاکم وقت جهرم و فسا حاج محمد حسین خان جهرمی با هدف توسعه تجارت و رونق اقتصادی منطقه دستور ساخت این بازار را صادر کرد. ساخت بازار در مدت 6 سال به طول انجامید و در طول این مدت کاروانسراها تیمچه ها مساجد و حمام های متعددی به مجموعه بازار اضافه شدند. در دوره های بعدی به ویژه در زمان آغا محمد خان قاجار بازار جهرم توسعه یافت و به شکل امروزی خود رسید. این بازار در طول تاریخ خود شاهد رویدادهای مهمی بوده و همواره نقش مهمی در زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم جهرم ایفا کرده است. در سال 1352 بازار جهرم به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معماری بازار جهرم
معماری بازار جهرم الهام گرفته از سبک معماری زندیه و با تأثیرپذیری از بازار وکیل شیراز یکی از ویژگی های برجسته این اثر تاریخی است. این بازار با داشتن طاق های بلند گنبدهای زیبا کاشی کاری های هنرمندانه و نورپردازی مناسب فضایی دلنشین و جذاب را برای بازدیدکنندگان فراهم می کند. یکی از مهم ترین بخش های معماری بازار جهرم گنبد چهارسوق آن است که با ارتفاع بیشتر نسبت به سایر قسمت های بازار به عنوان یک نماد معماری شناخته می شود. این گنبد دارای یک بادگیر برای تهویه هوای درون بازار است و با کاشی های زیبا تزئین شده است. بازار جهرم در دو طبقه ساخته شده است که طبقه اول به حجره ها و فروشگاه ها اختصاص دارد و طبقه دوم به عنوان انبار مورد استفاده قرار می گیرد. در اطراف بازار سه کاروانسرا وجود دارد که به عنوان بخشی از مجموعه بازار محسوب می شوند.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
بازار جهرم از بخش های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام دارای ویژگی ها و کاربری های خاص خود هستند. این بخش ها عبارتند از: گنبد چهارسوق کاروانسراها تیمچه ها حجره ها و کتیبه ها. گنبد چهارسوق به عنوان قلب بازار محل تلاقی چهار مسیر اصلی است و دارای ارتفاع بیشتری نسبت به سایر قسمت های بازار است. کاروانسراها در اطراف بازار قرار دارند و به عنوان محل استراحت و تجارت بازرگانان مورد استفاده قرار می گرفتند. تیمچه ها فضاهای کوچکتری هستند که به فروش کالاهای خاص اختصاص دارند. حجره ها نیز به عنوان مغازه های فروش کالا مورد استفاده قرار می گیرند. کتیبه ها نیز از جمله بخش های مهم بازار هستند که بر روی دیوارهای گنبد چهارسوق نصب شده اند و حاوی اطلاعات تاریخی و فرهنگی ارزشمندی هستند. کاروانسرای لاری ها در شمال غربی تیمچه گلشن در ضلع جنوب غربی و یک کاروان سرای دیگر آن هم در جنوب غربی جزو بخش های مختلف این فضا بودند که یکی از آن ها در حال حاضر به پارکینگ مبدل گشته است.
گنبد چهارسوق بازار جهرم
گنبد چهارسوق به عنوان نماد معماری بازار جهرم یکی از زیباترین و مهم ترین بخش های این اثر تاریخی است. این گنبد با ارتفاع بیشتر نسبت به سایر قسمت های بازار به عنوان یک نقطه کانونی در فضا عمل می کند و توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند. گنبد چهارسوق دارای یک بادگیر برای تهویه هوای درون بازار است که در نوع خود بی نظیر است. دور تا دور این گنبد و بخش هایی از زیر آن با کاشی های زیبا و هنرمندانه تزئین شده اند که زیبایی و جذابیت آن را دوچندان کرده اند. این گنبد بر روی یک هشتی قرار دارد و در چهار سمت هشتی کتیبه های سنگی و گچی نصب شده اند که حاوی اطلاعات تاریخی و فرهنگی ارزشمندی هستند. گنبد چهارسوق نه تنها یک عنصر معماری زیبا بلکه نمادی از هنر و فرهنگ مردم جهرم است.
کتیبه های بازار جهرم
کتیبه های بازار جهرم به عنوان اسناد تاریخی و فرهنگی ارزشمند اطلاعات مهمی را در مورد تاریخچه معماری و فرهنگ این بازار ارائه می دهند. این کتیبه ها بر روی دیوارهای گنبد چهارسوق نصب شده اند و با خط نستعلیق نوشته شده اند. محتوای این کتیبه ها شامل اشعاری در مورد تاریخ ساخت بازار آیاتی از قرآن کریم احادیث پیامبر اکرم (ص) و اسامی حاکمان و افراد خیراندیشی است که در ساخت و توسعه بازار نقش داشته اند. کتیبه های بازار جهرم نه تنها از نظر محتوایی ارزشمند هستند بلکه از نظر هنری نیز دارای اهمیت ویژه ای هستند. خط نستعلیق به کار رفته در این کتیبه ها یکی از زیباترین و ظریف ترین خطوط اسلامی است و نشان دهنده هنر و مهارت خوشنویسان آن دوره است. این کتیبه ها در دوره های مختلف در حکم صدور فرمانی بوده اند که برای اطلاع عموم در این محل نصب می شده اند.
اجناس بازار سرپوشیده زندیه
بازار سرپوشیده زندیه جهرم در طول تاریخ خود محل عرضه انواع مختلف کالاها و محصولات بوده است. در گذشته این بازار به عنوان مرکز تجارت و بازرگانی منطقه شناخته می شد و انواع محصولات کشاورزی صنایع دستی و کالاهای وارداتی در آن خرید و فروش می شد. امروزه نیز بازار جهرم همچنان به عنوان یک مرکز تجاری فعال به فعالیت خود ادامه می دهد و انواع مختلف کالاها و خدمات در آن عرضه می شود. از جمله مهم ترین اجناسی که در بازار جهرم به فروش می رسند می توان به انواع پارچه ها لباس ها کیف و کفش لوازم آرایشی و بهداشتی مواد غذایی خشکبار صنایع دستی و سوغات محلی اشاره کرد. بازار جهرم همچنین محل عرضه محصولات کشاورزی منطقه به ویژه مرکبات و خرما است که به عنوان سوغات جهرم شناخته می شوند. شواهد تاریخی نشان می دهد که همواره این محوطه جزو مراکز تجاری پر رونق و پر آمد و شد در شهر جهرم بوده است.
شرایط بازدید
بازدید از بازار جهرم برای عموم آزاد است و هیچ محدودیتی برای ورود به آن وجود ندارد. با این حال برای حفظ و نگهداری این اثر تاریخی رعایت برخی نکات ضروری است. از جمله این نکات می توان به عدم آسیب رساندن به بنا عدم نوشتن بر روی دیوارها و عدم ریختن زباله در محوطه بازار اشاره کرد. بهترین زمان برای بازدید از بازار جهرم فصل بهار و پاییز است که هوا معتدل و دلپذیر است. در این فصول می توانید از قدم زدن در بازار و تماشای معماری زیبای آن لذت ببرید و از خرید سوغات محلی نیز بهره مند شوید. اگر تنها به قصد تماشای یک اثر تاریخی فوق العاده به آن جا می روید یک الی دو ساعت زمان برای تان کافی خواهد بود؛ اما اگر قصد خرید داشته باشید پیشنهاد می شود حداقل سه تا چهار ساعت را در نظر بگیرید تا در برنامه ریزی سفر تان خللی ایجاد نشود.
راه های دسترسی به بازار سرپوشیده زندیه
دسترسی به بازار سرپوشیده زندیه جهرم از طریق وسایل حمل و نقل عمومی و شخصی امکان پذیر است. اگر از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده می کنید می توانید با استفاده از اتوبوس های شهری یا تاکسی ها به بازار برسید. بازار جهرم در مرکز شهر واقع شده است و به راحتی قابل دسترسی است. اگر از خودروی شخصی استفاده می کنید می توانید از طریق خیابان های اصلی شهر به بازار برسید و خودروی خود را در پارکینگ های اطراف بازار پارک کنید. همچنین شهر جهرم دارای فرودگاه است و می توانید با استفاده از هواپیما به این شهر سفر کنید. پس از رسیدن به جهرم می توانید با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی یا تاکسی به بازار سرپوشیده زندیه بروید. آدرس دقیق بازار جهرم: استان فارس شهر جهرم خیابان جمهوری اسلامی جمهوری 4 بازار زندیها است.
جاهای دیدنی اطراف بازار جهرم
شهر جهرم علاوه بر بازار سرپوشیده زندیه دارای جاذبه های گردشگری دیگری نیز است که بازدید از آن ها می تواند تجربه سفر شما را کامل تر کند. از جمله این جاذبه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد: مسجد جامع جهرم که یکی از قدیمی ترین مساجد ایران است و دارای معماری بی نظیری است. قدمگاه جهرم که به عنوان یکی از مکان های مقدس در بین مردم محلی شناخته می شود. غار سنگ تراشان که یکی از بزرگ ترین غارهای دست ساز جهان است و دارای دالان ها و تالارهای متعددی است. آتشکده چهارطاقی قطب آباد که یکی از آثار تاریخی دوران ساسانی است و نشان دهنده قدمت و تمدن این منطقه است. امامزاده فضل بن موسی بن جعفر که یکی از مکان های زیارتی مهم در جهرم است و هر ساله زائران زیادی را به خود جذب می کند. بازدید از این جاذبه ها می تواند شما را با تاریخ فرهنگ و طبیعت زیبای جهرم آشنا کند.
بازار جهرم کجاست؟
بازار جهرم در استان فارس شهر جهرم خیابان جمهوری اسلامی جمهوری 4 واقع شده است. این بازار در مرکز شهر قرار دارد و به راحتی قابل دسترسی است.
قدمت بازار جهرم به چه زمانی بازمی گردد؟
قدمت بازار جهرم به اواخر دوره زندیه بازمی گردد. ساخت این بازار در سال 1250 هجری قمری به دستور حاکم وقت جهرم آغاز شد.
آیا بازار جهرم ثبت ملی شده است؟
بله بازار جهرم در تاریخ 16 مرداد ماه 1352 با شماره 950 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بازار جهرم چه ساعاتی باز است؟
بازار جهرم معمولاً از صبح تا شب باز است اما ساعت دقیق باز و بسته شدن آن ممکن است بسته به فصل و شرایط مختلف متغیر باشد.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "بازار زندیه جهرم" هستید؟ با کلیک بر روی گردشگری و اقامتی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "بازار زندیه جهرم"، کلیک کنید.