بازار بزرگ بروجرد: قلب تپنده تاریخ، فرهنگ و تجارت در لرستان

بازار بزرگ بروجرد، یکی از مهم ترین و زنده ترین بازارهای سنتی ایران است که نه تنها مرکز تجارت کهن این شهر به شمار می رود، بلکه گنجینه ای از تاریخ و فرهنگ مردم لرستان را در خود جای داده است.
این بازار با گذر از کوچه پس کوچه ها و سراهای متعددش، حکایتگر قرن ها زندگی، دادوستد و هویت یک شهر کهن است.
بازار بزرگ بروجرد، با نام محلی راسا بازار، در سال ۱۳۴۵ با شماره ۱۲۸۶/۳ در فهرست آثار ملی و تاریخی ایران به ثبت رسیده و همچنان به عنوان یکی از ستون های اصلی حیات اقتصادی و اجتماعی منطقه به فعالیت خود ادامه می دهد.
گویی هر آجری در این بنا، داستانی از دوران های گذشته را در دل خود نهفته دارد و هر دکان، پنجره ای به گذشته ای پررونق و پرماجراست.
قدم گذاشتن در این بازار، سفری است به عمق تاریخ، جایی که عطر ادویه ها و صدای چکش مسگرها، با هیاهوی زندگی روزمره در هم می آمیزد و تجربه ای ناب را برای هر بازدیدکننده رقم می زند.

۱. تاریخچه و سیر تحولات بازار بزرگ بروجرد: از ریشه های کهن تا دوران معاصر

تاریخ دقیق شکل گیری بازار بزرگ بروجرد در هاله ای از ابهام قرار دارد، اما بسیاری معتقدند که سابقه این بازار به اولین دوره های شکل گیری هسته اولیه شهر بروجرد بازمی گردد.
این بازار از دیرباز نقش حیاتی در مبادلات تجاری و اقتصادی منطقه داشته است. مردم محلی به آن «راسا بازار» می گویند که در گویش لری به معنای راسته بازار است، یعنی همان خیابان اصلی که تجارت در آن جریان دارد.
این نام گذاری خود نشان از قدمت و اهمیت محوری این بازار در زندگی اهالی بروجرد و مناطق اطراف آن دارد.

۱.۱. قدمت و ریشه های اولیه

ریشه های بازار بروجرد را می توان در هم نشینی آن با بافت کهن شهری جستجو کرد.
شهرهایی که در مسیر جاده های تجاری مهم قرار داشتند، اغلب از بازارهای پررونقی بهره مند بودند. بروجرد نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود در تقاطع مسیرهای مهم، از این قاعده مستثنی نبوده است.
این بازار از همان ابتدا نه تنها محلی برای مبادله کالاها، بلکه کانون ارتباطات اجتماعی و فرهنگی نیز محسوب می شد.
تجربه هایی که از دوران های گذشته به ما رسیده، نشان می دهد که این بازار همواره مکانی برای تجمع مردم از اقشار مختلف بوده؛ از بازرگانان و کسبه گرفته تا روستاییان و عشایر که برای تأمین مایحتاج خود به آن مراجعه می کردند.

۱.۲. تحولات تاریخی و بازسازی های کلیدی

بازار بروجرد در طول تاریخ پرفرازونشیب خود، بارها دچار آسیب شده و از نو قد برافراشته است.
یکی از مهم ترین وقایعی که ساختار این بازار را به شدت تحت تأثیر قرار داد، زلزله بزرگ سال ۱۲۳۰ (۱۸۵۱ میلادی) بود.
این زلزله، تخریب گسترده ای را به بار آورد و بسیاری از بخش های بازار را به کلی ویران کرد.
اما اراده مردم و حاکمان برای بازسازی این شریان حیاتی شهر، بسیار قوی بود.
پس از این رویداد، بازسازی بازار آغاز شد و آنچه امروز می بینیم، عمدتاً طرح ریزی و ساخته شده در دوران قاجاریه است.
«حسام السلطنه»، شاهزاده قاجاری که مقر حکومت ولایت خوزستان و لرستان را در بروجرد قرار داده بود، نقش بسزایی در بازسازی و طرح ریزی ساختار فعلی بازار ایفا کرد.
او بناهای متعددی در بروجرد ساخت که «راسا بازار بروجرد» از جمله آن هاست.
در جریان این بازسازی ها، برخی تغییرات ساختاری نیز اعمال شد، از جمله تغییر در شیوه ساخت طاق ها که دیگر به شکل اولیه خود ساخته نشدند.

با این حال، تحولات شهرسازی در دهه های اخیر نیز بر کالبد بازار تأثیر گذاشته است.
بخش های مهمی از راسته های اصلی سرپوشیده بازار بزرگ بروجرد، در دهه های ۲۰ و ۳۰ شمسی، به دلایل مختلفی از جمله احداث خیابان های جدید و آتش سوزی، از بین رفتند.
متعاقباً، در دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق نیز، برخی قسمت ها بر اثر بمباران آسیب دیدند و از میان رفتند.
با وجود این تغییرات، بازار بروجرد با ترکیب بخش های قدیمی و نوساز، همچنان کارکرد اصلی و نقش محوری خود را حفظ کرده و نبض زندگی شهر در آن می تپد.
این بازار، شاهد بسیاری از فراز و نشیب های تاریخی بوده و هر گوشه آن داستانی از مقاومت و پویایی را روایت می کند.

۲. معماری بی نظیر و ساختار پیچیده بازار: داستان راسته ها و کاروانسراها

معماری بازار بزرگ بروجرد، با سایر بازارهای سنتی ایران تفاوت های چشمگیری دارد که ریشه در شرایط آب و هوایی و نیازهای منطقه دارد.
این تفاوت ها، آن را به یک شاهکار معماری منحصربه فرد تبدیل کرده است.
بازار بروجرد تنها یک مسیر مستقیم نیست، بلکه شامل مجموعه ای درهم تنیده از راسته ها، سراها، کاروانسراها، و فضاهای جانبی است که هر کدام کارکرد ویژه ای داشته اند.

۲.۱. ویژگی های معماری منحصربه فرد

یکی از مهم ترین ویژگی های معماری بازار بروجرد، استفاده گسترده از کاروانسراهای روباز به جای تیمچه های سرپوشیده است.
این رویکرد، پاسخی هوشمندانه به آب و هوای سردسیری بروجرد بوده است.
در حالی که در بسیاری از بازارهای ایران، تیمچه ها فضاهای محصور و غالباً با سقف های بلند و گنبدی شکل هستند، در بازار بروجرد، کاروانسراهای روباز با حیاط مرکزی، فضایی برای باراندازی کالاها و استراحت مسافران و بازرگانان فراهم می کردند.
این کاروانسراها نور و هوای تازه را به فضای بازار می آوردند و همزمان محلی برای دادوستد و انبار کالا بودند.
در این بازار بیش از ۱۲ کاروانسرا وجود دارد که هر کدام با معماری خاص خود، داستانی از دوران های مختلف را روایت می کنند.
البته، در کنار این کاروانسراها، دو تیمچه سرپوشیده نیز در بازار بروجرد دیده می شود که شامل تیمچه سرای یوسفیه و تیمچه نظامی است.
این ترکیب منحصربه فرد از فضاهای باز و بسته، هویت معماری بازار بروجرد را شکل داده است.

۲.۲. اجزای اصلی ساختار بازار

بازار بروجرد از اجزای مختلفی تشکیل شده که هر یک نقش مهمی در پویایی و عملکرد آن ایفا می کنند:

راسته بازارها

راسته بازارها، اصلی ترین شریان های بازار هستند که به مشاغل خاص اختصاص یافته اند و با همان نام شناخته می شوند.
این تخصص گرایی در راسته ها، خرید را برای مشتریان آسان تر و رقابت را میان کسبه سالم تر می کرد.
برخی از راسته های معروف بازار سنتی بروجرد عبارتند از:

• بازار مسگرها: جایی که صدای چکش ها بر روی مس، نوای زندگی را می نواخت و ظروف مسی با نقوش زیبا خلق می شدند.
• بازار علاف ها: مرکز عرضه غلات و حبوبات که مایحتاج اصلی مردم و روستاییان را فراهم می آورد.
• بازار زرگرها: محلی برای تبادلات طلا و جواهر و نمایش هنر زرگری.
• بازار چلنگرها: استادکارانی که با آهن و فولاد، ابزار و لوازم مورد نیاز مردم را می ساختند.
• سایر راسته ها مانند بازار پارچه فروش ها، گیوه دوزان و …

گشت وگذار در این راسته ها، خود تجربه ای بی نظیر است؛ گویی در هر راسته، وارد دنیایی جدید می شوید که محصولات و بوی خاص خود را دارد.

کاروانسراها و سراها

کاروانسراها و سراها در معماری بازار بروجرد، نقش مهمی در گذشته به عنوان محل اقامت مسافران، انبار کالا و مرکز تجارت عمده داشتند.
این بناها که عمدتاً در دوران قاجار و پهلوی ساخته شده اند، اغلب با ورودی های متعدد به راسته بازارها و دیگر سراهای مجاور متصل می شوند و شبکه ای پیچیده و کارآمد را تشکیل می دهند.
امروزه نیز بسیاری از این سراها همچنان فعال هستند و به عنوان مراکز تجاری و انبارهای کالا مورد استفاده قرار می گیرند.

یکی از برجسته ترین و مهم ترین سراهای بازار، سرای حافظیه بروجرد است. این سرا در کنار راسته اصلی بازار قدیم بروجرد واقع شده و از ساخته های دوره قاجاریه است.
سرای حافظیه دارای سه در ورودی در شرق، غرب و جنوب است که دسترسی به آن را از جهات مختلف بازار امکان پذیر می سازد.
این بنا به صورت دو طبقه ساخته شده و دارای حیاط مرکزی، انبار و محل بارانداز می باشد.
دکان های طبقه اول همه به صورت طاق تویزه یا طاق آهنگ هستند که نوعی طاق بوسی خاص با جلوه های بصری زیبا محسوب می شوند.
فضاهای طبقه دوم نیز که از طریق چند راه پله در دالان های ورودی قابل دسترسی است، دارای سقف های مسطح با تیرهای چوبی است و ایوانی با ستون های چوبی در جلو و مشرف به حیاط و دکان ها در پشت آن قرار دارد.
این جزئیات معماری، سرای حافظیه را به نمونه ای بارز از هنر معماری قاجار تبدیل کرده است.

علاوه بر سرای حافظیه، سراهای مهم و ارزشمند دیگری نیز از نظر معماری در این بازار وجود دارند که از جمله آن ها می توان به سرای قیصریه، سرای وحدتی و سرای نیک نژاد اشاره کرد.
هر یک از این سراها، با ویژگی های خاص خود، بخشی از پازل پیچیده و زیبای معماری بازار بروجرد را تشکیل می دهند.

مراکز جانبی

بازار بروجرد تنها به دکان ها و سراها محدود نمی شود، بلکه مجموعه ای جامع است که مراکز جانبی مانند حمام ها و مساجد را نیز در خود جای داده است.
این مراکز، بخشی جدایی ناپذیر از مجموعه بازار هستند و نیازهای مختلف بازرگانان و مشتریان را برطرف می کردند.
به عنوان مثال، مسجد جامع بروجرد که از بناهای تاریخی و مذهبی مهم شهر است، در نزدیکی بازار قرار گرفته و ارتباط مکانی عمیقی با آن دارد.
این نزدیکی، بازار را به محوری جامع برای زندگی اجتماعی، اقتصادی و مذهبی مردم تبدیل کرده بود.

۳. بازار بروجرد: نبض زندگی، رونق تجارت و حفظ مشاغل سنتی

بازار بزرگ بروجرد فراتر از یک مکان برای خرید و فروش است؛ این بازار، نبض زندگی روزمره شهر و منطقه ای وسیع را در خود دارد.
همچنان که در راسته های آن قدم می زنیم، بوی ادویه ها و صدای کسبه، حس پویایی و زندگی را به ما منتقل می کند.
این بازار، آینه ای تمام نما از فرهنگ، اقتصاد و پایداری مردم این دیار است.

۳.۱. نقش اقتصادی و اجتماعی

بازار بروجرد، مرکز اصلی تجارت سنتی نه تنها برای شهرنشینان و روستاییان شهرستان بروجرد، بلکه برای بسیاری از شهرهای اطراف نیز محسوب می شود.
اهمیت این بازار در تجارت منطقه ای به حدی است که نقش عمده ای در مبادلات بازرگانی در استان های لرستان، مرکزی و حتی همدان ایفا می کند.
کسبه بازار بروجرد، با سال ها تجربه و مهارت، اجناس متنوعی را از مایحتاج روزمره گرفته تا کالاهای تخصصی، در اختیار مشتریان قرار می دهند.

یکی از مهم ترین ابعاد اجتماعی و اقتصادی بازار سنتی بروجرد، نقش حیاتی آن برای عشایر لر و بختیاری است.
این عشایر، به ویژه در فصول بهار و تابستان، روزهای متمادی را در این بازار می گذرانند تا مایحتاج فصلی خود را تأمین کنند.
تبادل کالاها و خدمات بین عشایر و شهرنشینان در این بازار، نه تنها جنبه اقتصادی، بلکه بعد فرهنگی عمیقی نیز دارد؛ جایی که سنت ها و نیازهای متفاوت در یک نقطه به هم می رسند و تعاملات اجتماعی ارزشمندی شکل می گیرد.
این ویژگی، بازار بروجرد را به یکی از پویاترین و چندفرهنگی ترین بازارهای سنتی ایران تبدیل کرده است.

بازار بزرگ بروجرد، نه تنها یک مرکز تجاری، بلکه گنجینه ای زنده از فرهنگ و هویت لرستان است که نقش حیاتی در حفظ پیوندهای اجتماعی و اقتصادی منطقه ایفا می کند.

۳.۲. مشاغل و صنایع دستی ماندگار

با وجود تغییرات شدید در سبک زندگی و ظهور بازارهای مدرن، هنوز ردپای بسیاری از مشاغل سنتی در بازار بروجرد دیده می شود.
این مشاغل، نه تنها از نظر اقتصادی مهم هستند، بلکه پاسدار هنرهای دستی و سنتی اجدادی نیز محسوب می شوند.
قدم زدن در راسته های بازار، ما را با استادکارانی آشنا می کند که با دستان خود، تاریخ و فرهنگ این دیار را زنده نگه داشته اند.
از جمله مشاغل سنتی فعال در این بازار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گیوه دوزی: تولید گیوه، پاپوش سنتی و راحت لرستان که همچنان طرفداران زیادی دارد.
• جوراب بافی: بافت جوراب های پشمی و سنتی با طرح های بومی.
• نخ و ریسمان: تولید و عرضه انواع نخ و ریسمان مورد نیاز عشایر و روستاییان.
• ظروف مسی: چکش کاری و ساخت ظروف زیبای مسی که هنر دست صنعتگران بروجردی است.
• پارچه های سنتی: عرضه انواع پارچه های دستبافت و بومی منطقه.
• دیگر مشاغلی همچون آهنگری، عطاری های سنتی و …

محصولات تولیدی این استادکاران، اغلب به مصرف روستاییان و عشایر کوچرو می رسد که به دلیل دوام و اصالت، همچنان ترجیح می دهند مایحتاج خود را از این بازار تهیه کنند.
این دادوستدها، نه تنها چرخ اقتصاد محلی را می چرخانند، بلکه اهمیت بازار در حفظ فرهنگ و هویت بومی منطقه را نیز دوچندان می کنند.
هر خرید از این بازار، حمایت از یک میراث زنده و کمک به بقای هنرهایی است که قرن ها سابقه دارند.

۴. راهنمای عملی بازدید از بازار بزرگ بروجرد: برنامه ریزی یک تجربه فراموش نشدنی

بازدید از بازار بزرگ بروجرد، می تواند به یک تجربه فراموش نشدنی تبدیل شود، به شرط آنکه با آگاهی و برنامه ریزی مناسب انجام گیرد.
این بخش، راهنمایی جامع برای برنامه ریزی سفر به قلب این بازار تاریخی است.

۴.۱. بهترین زمان و ساعات بازدید

برای تجربه بهتر از بازار سنتی بروجرد و لذت بردن از آب و هوای مطبوع شهر، توصیه می شود در فصول بهار و پاییز به این شهر سفر کنید.
در این فصول، هوا دلپذیرتر است و گشت وگذار در راسته ها و سراها، راحت تر خواهد بود.
ساعات معمول فعالیت بازار از صبح تا عصر است. اغلب دکان ها حدود ساعت ۹ صبح باز می شوند و تا حدود ساعت ۸ شب به فعالیت خود ادامه می دهند.
روزهای پنجشنبه و جمعه، بازار شلوغ تر است و حال و هوای خاص خود را دارد، اما اگر به دنبال آرامش بیشتر و امکان گشت وگذار راحت تر هستید، روزهای میانی هفته انتخاب بهتری خواهند بود.
باید توجه داشت که برخی دکان ها ممکن است در ساعات میانی روز برای استراحت تعطیل باشند.

۴.۲. دسترسی و موقعیت مکانی

آدرس بازار بزرگ بروجرد در خیابان جعفری و خیابان سعدی واقع شده است.
این موقعیت مکانی، آن را در قلب بافت قدیمی شهر قرار داده و دسترسی به آن را از نقاط مختلف شهر آسان می کند.
بازار بروجرد به دیگر جاذبه های مهم شهر نیز بسیار نزدیک است، از جمله مسجد جامع بروجرد که یکی از کهن ترین مساجد ایران به شمار می رود.
این نزدیکی به شما این امکان را می دهد که در یک روز، از چندین جاذبه تاریخی و فرهنگی شهر بازدید کنید و تجربه جامع تری از بروجرد به دست آورید.
می توانید با استفاده از نقشه های آنلاین یا پرس وجو از مردم محلی، به راحتی مسیر خود را به سمت بازار پیدا کنید.

۴.۳. نکات کاربردی برای بازدیدکنندگان

برای داشتن تجربه ای دلنشین و بدون دغدغه در بازار بروجرد، رعایت چند نکته کاربردی می تواند مفید باشد:

• چالش پارک خودرو: یکی از چالش هایی که بازدیدکنندگان ممکن است با آن روبرو شوند، مشکل پارک خودرو در اطراف بازار است، به خصوص در ساعات شلوغی.
  توصیه می شود در صورت امکان، خودروی خود را در پارکینگ های عمومی اطراف بازار پارک کرده و یا از وسایل حمل ونقل عمومی یا تاکسی برای رسیدن به بازار استفاده کنید.
  پیاده روی در این منطقه نه تنها از دغدغه پارک می کاهد، بلکه فرصتی است برای تماشای جزئیات بافت شهری.
• اهمیت پیاده روی: برای تجربه کامل بازار بزرگ بروجرد و کشف دالان ها و سراهای پنهان آن، لازم است که قدم بزنید.
  بسیاری از زیبایی های بازار در عمق راسته ها و کوچه های فرعی نهفته اند که تنها با پیاده روی قابل کشف هستند.
  کفش راحت بپوشید و آماده ساعت ها گشت وگذار شوید.
• نکاتی برای خرید: در بازارهای سنتی، چانه زدن بخشی از فرهنگ خرید است و می تواند تجربه ای جذاب باشد.
  برای شناسایی اجناس اصیل و بومی، می توانید از فروشندگان محلی سوال کنید و از تجربه آن ها بهره مند شوید.
  همچنین، توجه به کیفیت و اصالت کالاها نیز بسیار مهم است.
• توجه به فرهنگ محلی و احترام به فضای تجاری: مردم بروجرد مهمان نواز و خونگرم هستند.
  با رعایت احترام به فضای تجاری و فرهنگ محلی، می توانید تجربه ای مثبت تر داشته باشید.
  از عکاسی بیش از حد از افراد بدون اجازه خودداری کنید و به حریم خصوصی کسبه احترام بگذارید.
• فرصت های عکاسی: بازار بروجرد با معماری خاص و حال و هوای زنده اش، فرصت های بی نظیری برای عکاسی فراهم می کند.
  از جزئیات معماری سراها گرفته تا فعالیت های روزمره کسبه و جلوه های زندگی سنتی، هر گوشه ای می تواند سوژه ای جذاب برای لنز دوربین شما باشد.

۴.۴. سوغات و یادگاری: چه چیزی از بازار بروجرد بخریم؟

سفر به بروجرد بدون خرید سوغاتی از بازار بزرگ آن، کامل نخواهد شد.
این بازار مکانی ایده آل برای یافتن صنایع دستی و محصولات بومی منحصربه فرد است که می تواند یادگاری های ارزشمندی از سفر شما باشد:

• گیوه: پاپوش سنتی و دست بافته بروجرد که بسیار راحت و زیباست.
• ظروف مسی: مسگری یکی از هنرهای دیرینه بروجرد است و می توانید ظروف مسی دست ساز با کیفیت بالا را در بازار پیدا کنید.
• لبنیات محلی: بروجرد به دلیل آب و هوای مناسب، محصولات دامی مرغوبی دارد.
  می توانید پنیر، روغن حیوانی، کره و دوغ محلی را از بخش های مربوطه بازار تهیه کنید.
• نان محلی و کلوچه: نان ها و کلوچه های سنتی بروجرد که با طعمی بی نظیر، تجربه ذائقه ای شما را کامل می کنند.
• محصولات کشاورزی: بسته به فصل، می توانید انواع میوه ها و سبزیجات تازه و مرغوب منطقه را در بازار پیدا کنید.

همچنین، تجربه چشیدن غذاها یا خوراکی های سنتی در اطراف بازار نیز می تواند بخشی جذاب از سفر شما باشد.
در دکه های کوچک و رستوران های اطراف بازار، می توانید طعم غذاهای محلی بروجرد را بچشید و لذت ببرید.

۵. بازار بروجرد در نگاه مردم: انعکاس تجربه های بازدیدکنندگان

برای درک بهتر فضای بازار بزرگ بروجرد، خوب است به نظرات و امتیازات کسانی که از این مکان بازدید کرده اند، نگاهی بیندازیم.
تجربه های بازدیدکنندگان نشان می دهد که این بازار، حس و حالی متفاوت و جذاب دارد که بسیاری را شیفته خود می کند.
از دید مردم، بازار بروجرد مکانی تاریخی و تفریحی است که سال هاست مردم بروجرد و بسیاری از مسافران از آن خرید می کنند و بازدید می کنند.
این بازار، خاطرات زیادی را برای اهالی و گردشگران به همراه دارد و بی شک از صد درصد مردم بروجرد و اطراف آن، همه از این بازار خرید و دیدن می کنند.

نکات قوتی که غالباً توسط بازدیدکنندگان برجسته می شوند، شامل موارد زیر است:

• مهمان نوازی کسبه: بسیاری از کاربران به خونگرمی و مهمان نوازی اهالی و کسبه بازار اشاره کرده اند که تجربه ای دلنشین را رقم می زند.
• تنوع اجناس: بازار به دلیل داشتن راسته ها و سراهای متعدد، اجناس متنوعی را شامل می شود که نیازهای مختلف را پوشش می دهد. از صنایع دستی گرفته تا مایحتاج روزمره، همه چیز در اینجا یافت می شود.
• فضای تاریخی و دوست داشتنی: محیط سنتی و معماری کهن بازار، حس قدم زدن در تاریخ را به بازدیدکننده می دهد. این فضا، برای علاقه مندان به تاریخ و معماری سنتی بسیار جذاب است.
• یک مجموعه کامل: برخی کاربران اشاره کرده اند که بازار شامل همه راسته های مشاغل در کنار حمام، مسجد و محل سکونت است که آن را به یک مجموعه کامل تبدیل می کند.

البته، چالش هایی نیز توسط بازدیدکنندگان مطرح شده است که مهم ترین آن ها مشکل پارک خودرو در اطراف بازار است.
«بیرون اصلا جا پارک نیست» و «جای پارک کردنش کمه»، از جملاتی است که در نظرات دیده می شود و این موضوع نشان دهنده لزوم برنامه ریزی برای حمل ونقل هنگام بازدید است.
برخی نیز به «رانندگی شون خیلی بده» اشاره کرده اند که نیازمند توجه به فرهنگ رانندگی در منطقه است.

در نهایت، می توان گفت بازار بزرگ بروجرد بخش جدایی ناپذیری از خاطرات و زندگی روزمره مردم بروجرد است.
این بازار با تمام زیبایی ها و چالش هایش، همچنان پررونق و پویا، نمادی از تمدن و فرهنگ این دیار کهن به شمار می رود.
تجربه بازدید از این بازار، فرصتی است برای غرق شدن در زندگی اصیل ایرانی و لمس تاریخ از نزدیک.

نتیجه گیری: میراثی زنده و دعوتی برای کاوش

بازار بزرگ بروجرد، با قدمتی دیرینه و هویتی اصیل، فراتر از یک مکان تجاری، نمادی زنده از تاریخ، فرهنگ و اقتصاد شهر بروجرد و منطقه لرستان است.
از راسته های پرهیاهویش گرفته تا سراها و کاروانسراهای آرام و دلنشینش، هر گوشه ای از این بازار داستانی برای گفتن دارد.
این بازار، با معماری منحصربه فرد، تنوع مشاغل سنتی و نقش حیاتی اش در زندگی عشایر و روستانشینان، به راستی قلب تپنده بروجرد است.
تجربه قدم زدن در کوچه پس کوچه های آن، بوی ادویه ها و نوای چکش مسگرها، حسی از اصالت و پیوستگی با گذشته را در وجود هر بازدیدکننده زنده می کند.

بازار بروجرد، یک میراث ملی است که نسل ها آن را ساخته و پاس داشته اند.
با تمامی تحولات و تغییراتی که در طول قرن ها به خود دیده، همچنان کارکرد اصلی خود را حفظ کرده و محفلی است برای دادوستد، ارتباطات اجتماعی و حفظ فرهنگ بومی.
آنچه این بازار را خاص می کند، نه تنها معماری آن، بلکه روح زندگی و پویایی است که در آن جریان دارد.
هر بازدیدکننده، نه تنها مشتری، بلکه کاوشگری است که در دل تاریخ قدم می گذارد و شاهد تداوم یک سنت دیرینه است.
دعوت می کنیم تا شما نیز به این سفر پربار بپیوندید و با بازدید از بازار بزرگ بروجرد، تجربه ای فراموش نشدنی از قلب تپنده تاریخ و فرهنگ ایران را برای خود رقم بزنید.
نقش ما در حفظ و پاسداشت این گنجینه ملی، با آگاهی و حمایت از مشاغل سنتی آن، بسیار مهم و حیاتی است.